Ο μύθος του δύσκολου παιδιού (Μέρος Β': Στην τάξη)

Την ώρα που προσπαθείς να διδάξεις έναν δύσκολο κανόνα γραμματικής στην τάξη σου, είσαι απόλυτα συγκεντρωμένη και οι περισσότεροι μαθητές παρακολουθούν αφοσιωμένοι, ακούγεται ένα ΜΠΑΜ!!! Γυρνάς και τι να δεις: πάλι τα κατάφερε ο ίδιος μαθητής να σου χαλάσει το μάθημα!!! Αυτή τη φορά έπεσε στο πάτωμα, ενώ τον είχες προειδοποιήσει τόσες φορές, αφού τον έβλεπες να κάνει κούνια στην καρέκλα! Πάντα κάτι θα κάνει να ενοχλήσει αυτό το παιδί. Θα τραβήξει τα μαλλιά της μπροστινής που φυσικά θα βάλει τα κλάματα, θα χτυπήσει τους άλλους, θα σηκωθεί και θα κάνει βόλτες στην τάξη σε άσχετες στιγμές, θα νευριάσει δίχως φανερό λόγο, θα μιλήσει άσχημα σε σένα και τους συμμαθητές του και άλλα πολλά. 

Τι του έκανες παρατηρήσεις, τι τον κράτησες μετά το μάθημα να του μιλήσεις, τι δοκίμασες συστήματα επιβράβευσης με αυτοκόλλητα και δωράκια, τι του φέρθηκες με αυστηρότητα, μέχρι  στο διευθυντή τον έστειλες και κάλεσες τους γονείς... Τίποτα δεν άλλαξε!

Έχεις αρχίσει να κουράζεσαι και να απελπίζεσαι, να αντιπαθείς το παιδάκι, να το συζητάς με συναδέλφους μήπως έχουν καμία καλύτερη ιδέα, να το σκέφτεσαι ακόμα κι όταν είσαι σπίτι, να νομίζεις ότι φταις εσύ...

Ενδιαφέρον και αγάπη

Ξεκίνα να το καλημερίζεις και να το ρωτάς πώς είναι. Δείξε πραγματικό ενδιαφέρον γι΄αυτά που σου λέει. Δείξε του ότι χαίρεσαι που είναι στην τάξη σου. Το παιδάκι έχει συνηθίσει να νομίζουν όλοι ότι φταίει αυτό, να το κατηγορούν και να το επιπλήττουν. Θα ξαφνιαστεί ευχάριστα όταν δει ότι κάποιος του φέρεται διαφορετικά, θέλει να το ακούσει και πιστεύει στις ικανότητές του. 

Μην το παίρνεις προσωπικά

Το πιο πιθανό είναι το παιδάκι να έχει κάποιες δυσκολίες που το κάνουν να φέρεται έτσι και όχι να έχει βαλθεί να κάνει τη δική σου ζωή δύσκολη. Ίσως φέρεται έτσι γιατί είναι ο μόνος τρόπος που έχει να επικοινωνήσει. Ίσως χρειάζεται να ψάξεις περισσότερο για να βρεις τη ρίζα του προβλήματος. Τελευταία κυκλοφορεί σε διάφορες παραλλαγές η παρακάτω εικόνα:

Η συμπεριφορά του παιδιού θυμίζει επιθετικό καρχαρία, αν κοιτάξουμε όμως κάτω από την επιφάνεια θα δούμε το φοβισμένο χρυσόψαρο. O εριστικός, χειριστικός καρχαρίας που δοκιμάζει τα όριά μας, ίσως είναι τελικά ψαράκι που δυσκολεύεται γιατί δε μπορεί να καταλάβει το μάθημά μας, ή μπορεί να τα παίρνει γρήγορα και να βαριέται ή ακόμα να έχει κάποια μαθησιακή δυσκολία. Ίσως δεν προσαρμόζεται εύκολα, δεν έχει μάθει τρόπους να διαχειρίζεται την απόρριψη, την απογοήτευση. Ίσως να χρειάζεται καθοδήγηση για να μπορέσει να χειρίζεται τα συναισθήματά του. Μπορεί ακόμα να περνάει δύσκολα στο σπίτι με τους γονείς ή με τα αδέλφια.
Αντί λοιπόν να επικεντρωθούμε στη συμπεριφορά και να προσπαθήσουμε να την αλλάξουμε, θα έχουμε καλύτερα αποτελέσματα αν εστιάσουμε στα προβλήματα που την προκαλούν και να προσπαθήσουμε να τα λύσουμε. 

Πρόλαβέ τον

Τις περισσότερες φορές επεμβαίνουμε σπασμωδικά και με νεύρα αφού συμβεί η άσχημη συμπεριφορά και φυσικά αυτό δε λύνει κανένα πρόβλημα. Το θέμα είναι να φτάσουμε στο σημείο να την προβλέψουμε και να την προλάβουμε. Αυτό θα γίνει παρατηρώντας το παιδάκι. Τι συμβαίνει πριν ξεσπάσει; Μήπως κάποια αλλαγή στο πρόγραμμα; Μήπως δεν είχε αρκετό χρόνο να τελειώσει μια δραστηριότητα που του άρεσε;

Αφού αναγνωρίσουμε αυτά τα σημάδια, θα μπορέσουμε να τα επισημάνουμε και στο παιδί και μαζί να βρούμε τρόπους να τα αντιμετωπίζουμε. Για παράδειγμα, να συμφωνήσουμε από κοινού να έχουμε μια λέξη σύνθημα που όταν του τη λέμε στην τάξη να καταλαβαίνει ότι πρέπει να σταματήσει. 

Ψυχραιμία πάνω απ΄όλα!

Σίγουρα είναι ανθρώπινο να νευριάσεις και να βάλεις τις φωνές, όμως αυτό δεν είναι το παράδειγμα που θες να δώσεις, ειδικά στο συγκεκριμένο παιδί. Δε θες να πάρει το μήνυμα ότι ο αρχηγός μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Μιλώντας του ήρεμα, με σεβασμό και χρησιμοποιώντας λογικές συνέπειες που σχετίζονται άμεσα με την άσχημη συμπεριφορά του, θα μπορέσεις να τον κερδίσεις και ίσως να τον κάνεις να σκεφτεί περισσότερο τις επιλογές του.

Καλή προετοιμασία και σταθερότητα

Με ένα δύσκολο παιδί στην τάξη, δε μας παίρνει να πηγαίνουμε απροετοίμαστοι. Χρειάζεται να ξέρουμε τι κάνουμε ακριβώς, να έχουμε έτοιμες τις δραστηριότητες και να μην αφήνουμε κενά χρόνου. Πρέπει να έχουμε ένα πολύ καλά δομημένο μάθημα κάθε φορά. 

Επίσης, πρέπει να έχουμε συγκεκριμένους κανόνες που θα ακολουθούμε με σταθερότητα και συνέπεια. Είναι σημαντικό να είναι ξεκάθαροι, απλοί και να τους τηρούμε πάντα χωρίς εξαιρέσεις. 

Χώρος και χρόνος για ανασυγκρότηση

Συνήθως μας πιέζει ο χρόνος και η ύλη και προσπαθούμε να λύσουμε τα όποια προβλήματα γρήγορα για να προχωρήσουμε παρακάτω. Όμως όταν ως ενήλικες πάμε να συνετίσουμε ένα παιδί που ήδη βρίσκεται σε κρίση, τα κάνουμε χειρότερα. Δίνοντάς του όσο χρόνο χρειάζεται να αναπνεύσει και να ηρεμήσει, κερδίζουμε τελικά πολύ περισσότερο. 

Κράτησέ τον στην τάξη σου

Όσο κι αν σου είναι δύσκολο, προσπάθησε να τον χειριστείς εσύ και να μη τον στείλεις στο διευθυντή. Αν το κάνεις, περνάς το μήνυμα ότι δεν έχεις εσύ την απόλυτη εξουσία της τάξης και χάνεις το σεβασμό του. Ύστερα, ο διευθυντής θα του κάνει λίγο κήρυγμα και θα σου τον ξαναστείλει. Και μάντεψε ποιος θα υποφέρει γιατί θα του έχει αποδείξει ότι δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα μαζί του....

Δείξε του ότι είσαι με το μέρος του

Είναι σημαντικό να ξέρει το παιδάκι ότι το αγαπάς, είσαι με το μέρος του, χαίρεσαι που το βλέπεις, θέλεις το καλύτερο γι΄αυτό και θέλεις να το βοηθήσεις να ξεπεράσει τις δυσκολίες που έχει. 

Δε λέω ότι είναι εύκολο να εφαρμοστούν τα παραπάνω και δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι δουλεύουν σε όλες τις περιπτώσεις, όμως πιστεύω ότι οφείλουμε στα παιδιά που δυσκολεύονται να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να τα βοηθήσουμε.