Όλα είναι στο μυαλό μας!

Περίπτωση πρώτη:

Είσαι μαμά και πας μαζί με το παιδί στο πάρτι γενεθλίων του φίλου του. Όλα πάνε μια χαρά (ή έτσι νομίζεις...). Ξαφνικά, η μικρή έρχεται και σου λέει: "Θέλω να φύγω τώρα, με ενοχλούν τα παιδιά!". Βρε καλό μου, βρε χρυσό μου, τίποτα δεν πιάνει. Θέλει να φύγει, και θέλει να φύγει τώρα!!!
Τι να την έπιασε;

Περίπτωση δεύτερη:

Είσαι δάσκαλος στο σχολείο και ξαφνικά στην αυλή μπροστά σου ένας πιτσιρίκος σπρώχνει το φίλο του (ενώ μέχρι τώρα φαινόταν να παίζουν μια χαρά!) και του φωνάζει "Φύγε, δε σε θέλω!"

Τι έπαθε ξαφνικά;

Περίπτωση τρίτη:

Είσαι μαμά ή δάσκαλος (δεν έχει και πολύ σημασία εδώ), ρωτάς ή ζητάς κάτι και το παιδί κάθεται και σε κοιτάει. Γιατί το κάνει αυτό αναρωτιέσαι.

Σε αγνοεί ή είναι κακομαθημένο;

Υπάρχει εξήγηση

Ε, λοιπόν σας πληροφορώ ότι και οι τρεις συμπεριφορές είναι απόλυτα φυσιολογικές και έχουν εξήγηση. Είναι η αντίδραση του μυαλού μας απέναντι στον κίνδυνο και προέρχεται από την αμυγδαλή (προσοχή καμία σχέση με τις αμυγδαλές!) που είναι περιοχή του εγκεφάλου. Η δουλειά της είναι να ελέγχει αν είμαστε ασφαλείς και να σημαίνει συναγερμό αν δεν είμαστε. Κι έτσι, αν συνειδητά ή όχι νοιώσουμε απειλή, είτε θα αμυνθούμε, είτε θα το βάλουμε στα πόδια, ή θα μείνουμε ακίνητοι, ανήμποροι να αντιδράσουμε. Για τους αγγλομαθείς, αυτό λέγεται "fight, flight or freeze".

Αυτή η λειτουργία ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη τις προϊστορικές εποχές. Όταν ο πρωτόγονος φίλος μας έβλεπε ξαφνικά μπροστά του το μαμούθ είχε τρεις επιλογές: Ή να την κάνει με ελαφρά πηδηματάκια, ή να πάρει το δόρυ του και να του ορμήσει ή να παγώσει από το φόβο του και να κάνει τον πεθαμένο μπας και τη γλυτώσει!

Ακόμα και σήμερα όμως ο εγκέφαλός μας έτσι δουλεύει. Φανταστείτε ότι πάτε πίσω από κάποιον που κάθεται αμέριμνος αγναντεύοντας το τοπίο και του κάνετε ΜΠΟΥ!!! Πώς θα αντιδράσει; Ή που θ' αρχίσει να φωνάζει και θα είστε τυχεροί αν δε σας πλακώσει στο ξύλο, ή θα τρομάξει και θ' αρχίσει να τρέχει ή θα μείνει κάγκελο να σας κοιτάει.

Πάμε τώρα πίσω στις περιπτώσεις μας...

Περίπτωση πρώτη:

Η μικρή στο πάρτι ένοιωσε άσχημα γιατί έσπρωξε πάνω στο παιχνίδι ένα άλλο παιδάκι που έπεσε κάτω και χτύπησε. Οι φίλοι της την κατηγόρησαν ότι το έκανε επίτηδες και αυτή βρήκε ως λύση τη φυγή.

Περίπτωση δεύτερη:

Ο φίλος πήρε τη μπάλα του πιτσιρίκου και δεν έλεγε με τίποτα να του τη δώσει. έτσι αυτός έγινε επιθετικός.

Περίπτωση τρίτη:

Το παιδί νοιώθει για κάποιο δικό του λόγο ότι η απάντησή του δε θα αρέσει ή θα προκαλέσει κακό και παγώνει.

Και στις τρεις περιπτώσεις το παιδί αισθάνεται απειλή. Ο εγκέφαλος παύει να λειτουργεί λογικά και στέλνει μήνυμα στο σώμα "ώπα, εδώ μας απειλούν!". Η καρδιά αρχίζει να χτυπάει δυνατά, τα χέρια ιδρώνουν, η αναπνοή γίνεται βαριά και ... ΜΠΑΜ!!! Έχουμε τις παραπάνω αντιδράσεις!

Αυτό βέβαια δε συμβαίνει μόνο στα παιδιά αλλά και σ' εμάς. Ας πούμε για παράδειγμα όταν προσπαθούμε να μαγειρέψουμε και τα χαριτωμένα κατά τ΄άλλα παιδάκια μας τσακώνονται μεταξύ τους. Τους λέμε να σταματήσουν μια, δυο, τρεις, τέσσερις, δε σταματάνε, το αίμα αρχίζει ν' ανεβαίνει στο κεφάλι και... ποιος είδε τη μαμά και δεν τη φοβήθηκε!!!!!!

-Σταματήστε επιτέλους!!! Τι δεν καταλαβαίνετε:: Δε βλέπετε ότι προσπαθώ να μαγειρέψω βρε παλιό.......

Και... το μόνο που καταφέρνουμε είναι να έχουμε ματάκια να μας κοιτάνε με έκπληξη και φόβο και να αναρωτιούνται τι έπαθε ξαφνικά η μαμά!

Τι μπορούμε να κάνουμε;

1. Μπορούμε εμείς οι μεγάλοι ν΄ αρχίσουμε να παρατηρούμε τι μας κάνει να αντιδρούμε έτσι, να παρατηρούμε το σώμα μας, τι νοιώθουμε πριν την αντίδραση, τα προειδοποιητικά σημάδια δηλαδή. Δε λέω ότι είναι εύκολο ειδικά όταν έχουμε μάθει τόσα χρόνια να αντιδρούμε έτσι αυτόματα χωρίς να αφουγκραζόμαστε το σώμα μας. 

2. Να μάθουμε στα παιδιά μας να κάνουν το ίδιο. Να κατανοούν τι πυροδοτεί τις αντιδράσεις τους και πώς αισθάνονται όταν γίνεται αυτό. 

Το να καταλαβαίνουμε τα προειδοποιητικά σημάδια και το να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να κάνουν το ίδιο, κατά τη γνώμη μου είναι το πρώτο μεγάλο βήμα για να έχουμε τον έλεγχο του εαυτού μας και φυσικά μια καλύτερη σχέση με τα παιδάκια μας, γιατί αν γνωρίζουμε αυτό που προκαλεί την εκάστοτε συμπεριφορά, θα μπορέσουμε να τη διαχειριστούμε καλύτερα.